Taipan yılanları dünyanın en hızlı ve çevik kara yılanlarından biridir.
Cins adı Oxyuranus Yunancadaki oxys (sivri) ve oura (kuyruk) kelimelerinin birleşiminden oluşur.Ana vatanı Avustralya olan Taipan yılanın bilinen üç türü vardır. Yaygın olarak rastlanan Kıyı Taipanı , solgun koyu kahve yada sönük krem rengidedir (Oxyuranus scutellatus).Bu tür Kuzey Avustralya ve batı kıyı bölgelerinde bulunur. Daha az yaygın olan İnland Taipan (Oxyuranus microlepidotus) Alice Springs ve Uluru bölgesi dışındaki merkez bölgelerde bulunur.Yakın zamanda keşfedilen üçüncü türün adı Oxyuranus temporalis. Kıyı taipanının iki alt türü mevcuttur: Oxyuranus scutellatus scutellatus ve Papua Yeni Gine’nin güney kıyılarında bulunan Papua taipanı (Oxyuranus scutellatus canni). Papua Taipanı sırt kısmında bakır renkli çizgiler olan morumsu gri veya siyah rengiyle tanınır.
Erişkin Taipanların boyu 2-3.6 metre dişleri 3.5mm ile 6.2mm arasında değişir.Renkleri mevsimsel olarak değişiklik gösterir.Kış aylarında koyu,yaz aylarında birkaç ton daha açık bir renge bürünürler. Gözler iri, çok koyu renkli iris ve yuvarlak göz bebeğine sahiptirler .Kış aylarında da aktiflerdir ama bunun sebebi bilinmemektedir.Kışın koyu renge bürünmelerinin sebebi kış aylarında da aktif olmalarıdır.Kışın çiftleştikleri görülse de esas çiftleşme dönemi Nisan ayıdır.Kasım ayının ikinci yarısında 11-20 adet yumurta bırakır ve kuluçkaya yatar. Yumurta 27-30 °C sıcaklıkta 9-11 hafta arasında gelişir.Yumurtadan yeni çıkan yavrular 47 cm uzunluğundadır.
Agresif bir yapıda olmayan Taipanlar tahrik edilmedikleri ve saldırıya uğramadıkları sürece kaçma eğilimindedirler. Yılan herhangi bir tehdit hissettiğinde ön tarafını kaldırıp vücudunu “s şekline” sokar ve kuyruğunu titretmeye başlar. Morfolojik, ekolojik ve davranışsal olarak Kara Mamba yılanı ile benzer özellikler gösterir.
Yarı kurak bölgelerde uzak kara toprak ovalarında yaşarlar. Mesken olarak çatlakları,kaya altlarını, kurak bölge çalılarının içlerini ve memeli yuvalarını kullanırlar.
Gelişmiş koku ve görüş yeteneklerine sahip olan Taipan yılanları çok hızlı bir şekilde avını ısırarak zehrini enjekte ettikten sonra,avını bir bütün olarak yutar. Bu ısırıklar birden fazla olabilir. Isırdıktan sonra avının geri çekilerek avının ölmesini bekler. Taipan yılanlarının diyetini genellikle fareler, bandicootlar gibi küçük memeliler oluşturur.
Taipan ısırıklarının %90’ı önemli zehirlenmelerle sonuçlanır ve acil panzehir tedavisi gerektirir. Toplu iğne başı kadar zehri 1000 adet fareyi öldürebilecek kuvvettedir. Bir ısırığı 100 yetişkin erkeği öldürmek için yeterlidir. Isırıldıktan 30-45 dakika içinde yardım bulunmazsa ölüm gerçekleşir. Küçük kemirgen ve memelilerde ölüm dakikalar hatta saniyeler içinde gerçekleşir. Inland taipanın zehri ise en etkili olanıdır. Birçok zehirli yılanın aksine Taipan Yılanlarının yavruları da oldukça zehirlidir ve ölümcül etkilere sahiptir. Nadiren insanlarla temas halinde olduğundan, dünyadaki en ölümcül yılan olarak kabul edilmez. Bu güne kadar sadece çok az insan bu tür tarafından ısırıldı ve kısa sürede hastanede tedavisi uygulanıp hayatta kaldı.
Taipan yılanlarının zehri tüm yılan türleri içinde en etkili olan zehirdir. Taipan zehri kas zayıflamasına ve felce sebep olan güçlü presinaptik nörotoksin içerir. Zehrin içeriğinde ayrıca pıhtılaşmayı engelleyerek kan kaybına sebep olan prokoagülan ve kas hücrelerinde yıkıma sebep olan miyotoksin bulunur.
Çok tehlikeli olmasının yanı sıra İnsanlık için çok faydalı olacak bir proteini zehrinde bulunduruyor ‘’FACTOR X’’. Tıp dünyasında çok yardımcı olabilecek bu protein kanda pıhtılaşmayı sağlıyor. Bu vesile ile büyük ameliyatlarda kan kaybını önlenecek ve ameliyatın kolaylaşması sağlanacak. Factorx üzerindeki çalışmalar devam etmektedir.
